Antwerpen Boekenstad

Het boekje Antwerpen Boekenstad is uit. Het is verschenen ter gelegenheid van de Boekenbeurs die vandaag officieel open is. Het biedt een overzicht van wat de stad zoal te bieden heeft aan antiquariaten, beurzen, boekhandels en dergelijke, maar ook ‘gewoon’ auteurs. Een overzichtelijk naslagwerkje dat in een oplage van 30.000 exemplaren (!) wordt verspreid. Ik sta op het omslag met links van me (op de achterkant) Jess De Gruyter, Peter Holvoet-Hanssen, Noëlla Elpers, Diane Broeckhoven, Gie Bogaert, Bart Moeyaert en (op de voorkant) Gie Bogaert, Bart Moeyaert (Gie en Bart staan er omwille van het ringbandje twee keer op), Erik Vlaminck, Stijn Vranken, Ingrid Vander Veke en Al Galidi (die zich tegenwoordig Rowaan noemt) en rechts van me Tom Naegels. En natuurlijk mocht Willem Elsschot niet ontbreken!

What The Hell Does It Mean?
Nooit, maar dan ook nóóit heb ik begrepen wat mensen aan Bob Dylan vinden. Hij heeft een paar aardige liedjes geschreven, maar maakte de fout die ook zelf te vertolken. Hij heeft net zo’n nefaste invloed gehad op de populaire muziek als prinses Diana op Het Vrouwelijke Kapsel. Gelukkig ben ik niet de enige die er zo over denkt: de onvergelijkelijke Neil Innes maakte de ultieme persiflage op Robert Zimmermann voor The Rutland Weekend Television Songbook. Wie dit gehoord heeft zal (Neil Young en Toots Thielemans daargelaten) nimmer meer bespelers van mondorgels serieus nemen…Eeh, I’ve suffered from my music and now it’s your turn:
http://www.youtube.com/watch?v=aUwqNPukigw

Push!
Er valt altijd wel ergens iets verbazingwekkends waar te nemen. Neem nu deze scène aan de kaaien. De man in ketelpak en met bandana (of is het paars haar?) is dat schip blauw aan het verven. Da’s duidelijk. Maar hij is nog niet klaar. Hetgeen je doet vermoeden dat dat blauw nog nat is. Maar daaroverheen is dan in wit al wel Push geschilderd. Op zichzelf een compacte, heldere boodschap. Maar waarom zou je dáár in vredesnaam drukken? Het leven zit vol raadselen.

Toch handig
Aan de Groenendaallaan zat ik in een abri te wachten op de tram toen er een mevrouw binnen stapte. Ik knikte vriendelijk, en zij glimlachte beleefd terug. Even later kwam er aan de andere kant een jongeman naast me zitten, die plotsklaps heftig begon te gesticuleren. Net toen ik wilde vragen wat hij daarmee bedoelde zag ik dat rechts van me die mevrouw even geestdriftig terug aan het gebaren was. “Aha, doven,” concludeerde ik. Waarop ik (er is iedere dag wel iets te leren) me afvroeg of een land als België met zijn drie officiële landstalen ook drie gebárentalen zou hebben. En dat, zo leerde wat googelen, blijkt het geval. Misschien zelfs wel meer, want bijvoorbeeld Arabische en Turkse doven hebben ook hun eigen manier van communiceren. Elk land kent zijn eigen gebarentaal, die los staat van de gesproken taal van de horende mensen. Daarnaast kunnen er ook regionale varianten bestaan, vergelijkbaar met de gesproken dialecten. Er bestaat naast de Nederlandse Gebarentaal (NGT) ook een (Vlaamse Gebarentaal (VGT). En dan heb je nog een internationale gebarentaal: Gestuno. Daarvoor werden de meest begrijpelijke gebaren uit verschillende gebarentaal gekozen opdat het eenvoudig te leren zou zijn. Een soort Esperanto voor doven dus. Maar omdat Gestuno geen concrete grammatica heeft beschouwen veel mensen Gestuno niet als een echte taal.

Nieuw werk van Scott Walker!
Dief van eigen oren is degene die de muziek van Scott Walker links laat liggen. Het bekendst is hij natuurlijk van The Walker Brothers, die broers waren noch Walker heetten. Make It Easy On Yourself staat nog immer als een huis, en de mens die onberoerd blijft bij The Sun Ain’t Gonna Shine Anymore kán niet deugen. Na het grote succes ging Scott Walker, die eigenlijk Scott Engel heet, solo. Hij was het die het werk van Jacques Brel in de Angelsaksische wereld introduceerde. Het materiaal dat hij eind jaren zestig opnam (Montague Terrace (In Blue), We Came Through, Time Operator) heeft in al zijn bombast en theatraliteit een onmiskenbaar stempel gedrukt op het werk van David Bowie, overigens een verklaard fan. Wat nieuw solowerk betreft werd het stil. Heel lang. Tot 1984, toen het bevreemdende album Climate Of Hunter verscheen. Geen muziek voor gemakzuchtigen. Het duurde tot 1995 eer er een nieuwe plaat kwam: Tilt was bizar, hermetisch, poëtisch. Wát een vreemde, maar hypnotiserende klanken. Op de opvolger, The Drift, moesten we zelfs élf jaar wachten. Vorig jaar zat ik dagenlang met dat broeierige, verslavende opus in mijn hoofd. Op The Drift klinkt een ezel als de duivel, en wordt spek als slagwerk aangewend. Gék werk. En ineens zijn er vandaag dan twee uitgaven van Herr Walker die ik niet kende. The Early Years, waarop de singles zijn verzameld die hij in 1958 als 15-jarige vetkuif in Californië inzong. Naïeve, maar toch soms ook nog verrassend frisse deuntjes, die nooit eerder fatsoenlijk waren bijeengebracht. En….een niéuwe plaat! Eén jaar na de vorige, en er overduidelijk mee verwant. Het betreft vier instrumentale stukken die Scott componeerde voor een choreografie van Rafael Bonachela: And Who Shall Go The Ball? And What Shall Go To The Ball? Het album heeft me vanaf de éérste noot te pakken. Er klinkt hier een hele dag al niets anders uit de luidsprekers. Leve De Meester!

Onzichtbaar

Wat ik er voor de rest van vind weet ik niet vanwege nog ongelezen, maar de nieuwe dichtbundel van Paul Cox (Poëziecentrum, ISBN 978-90-5655-093-6), die de wereld in gezonden is onder de titel Genade met wijnvlek, opent alleszins met een formidabel mooi sofisme:

Hier
moeten wel kabouters zijn
want ik zie er geen
en kabouters zie je nooit

Sportief fossiel
Megatherium is de bekendste vertegenwoordiger van de uitgestorven grondluiaarden. Megatherium leefde tijdens het Pleistoceen in Zuid-Amerika. Vooral in Argentinië zijn er veel resten van gevonden. Het beest was zes meter lang, twee meter hoog bij de heup en was vijfhonderd maal zwaarder dan de hedendaagse luiaarden. Ze stonden schijnbaar graag met hun voorpoten omhoog tegen bomen omdat ze zo beter bij het gebladerte konden. Dat wil ik best geloven. Maar ronduit lachwekkend vind ik de illustratie naast bladzijde 323 van de mooie facsimile die ik onlangs vond van The Origin of Species van Charles Darwin: die toont een fossiel van de uitgestorven megatherium. Een fossiel dat met zijn poten tegen een boom leunt….

Eerste dag van Tram 6
Er stonden vandaag heel wat tramspotters paraat om Tram 6 te fotograferen. Die reed vandaag voor het eerst. Uiteraard deze première ook meegemaakt. Tram 6 onderhoudt de verbinding tussen Olympiade (voorbij Antwerp Boekenbeurs Expo richting Olympisch Stadion) en Luchtbal, al rijdt hij Luchtbal nog voorbij om Metropolis als terminus aan te doen. Het gaat de goede kant op met Antwerpen als tramstad. Er worden de laatste jaren lijnen verlengd (bijvoorbeeld de 3 naar Schoten én naar Zwijndrecht, de 8 naar de Bolivarplaats), en er zijn er zelfs twee volledig nieuwe bijgekomen: de 5 en vanaf 27 oktober 2007 dus de 6.

Karaboudjan blijkt Schots
Ik heb een zwak voor mensen die in se onnodig maar fascinerend speurwerk verrichten. Neem nou zo’n Yves Horeau. Die is op zoek gegaan naar de schepen waarop Hergé de vaartuigen in zijn Kuifje-avonturen baseerde. Zo blijkt de Ramona, waarmee in Cokes in voorraad slaven worden vervoerd, gemodelleerd naar het S.S. Egypte. Dat vervoerde voor de Belgische rederij Deppe sinaasappelen van Palestina naar Antwerpen. Dek, hutten en machinekamer van de Ramona werden door Hergé en zijn luitenant Bob De Moor dan weer getekend op de Koningin Astrid, die de verbinding tussen Antwerpen en Göteborg onderhield. Maar de mooiste ontdekking van Horeau vind ik de oorsprong van de Karaboudjan. Dat schip, waarop Kuifje en Kapitein Haddock (die er de dronken gezagvoerder van is) elkaar voor het eerst leren kennen in De krab met de gulden scharen, komt helemaal niet uit het Midden-Oosten maar uit Schotland! Horeau vond in de archieven van de betreurde tekenaar een foto waarop de Glengarry uit Glasgow is te zien. De Karaboudjan is geïdentificeerd!

Van 2 naar 83
Nog goed kan ik me herinneren dat we wat televisiezenders betreft vroeger konden kiezen uit de NTS en de BRT. Hetgeen al een luxe was in vergelijking met de boven-Moerdijkers die het alleen met de eerste moesten stellen. Maar ook iets minder luxueus dan de mensen in oostelijker streken, want Geertje weet niet beter dan dat ze in Tilburg konden kiezen uit NTS, BRT én de Duitse zenders. Hoe magertjes echter verhoudt zich dat tot het hedendaagse aanbod. Sinds de installatie van ons digitale systeem hebben we voortaan standaard niet minder dan…83 zenders! Een opsomming: Eén, Canvas, VTM, VT4, Vijf TV, Kanaal 2, Vitaya, Vitaliteit, Move On TV, Nederland 1, Nederland 2, Nederland 3, Eurosport, Extreme, Discovery Channel, Animal Planet Discovery Civilisation, Discovery Science, Travel & Living, National Geographic Junior, Travel, TCM, BBC Prime, Baby Nl, Cartoon Network, Jim, TRT, TMF, Nickelodeon Nl, TRACE, MCM Top, MCM Pop, Fashion Destination, Reality, 101 E, Nickelodeon Fr, Kanaal Z, EuroNews, BBC World, LCI Club de l’Economie, CNN, Bloomberg, Canal Z, Eurosport 2, 11 Nl, 11 Fr, La Une, La Deux, RTL-TVI, Club RTL, Plug TV, TF 1, France 2, France 3, France 4, France 5, Arte, AB3, AB4, Action, Escales, France Ô, TV5 EU, Baby Fr, Move X, Move On FR, ARD, ZDF, RAI 1, RAI 2, RAI 3, TVE, Al Aoula, 13th Street, Sci-Fi, Move XN, TV Oost en ATV.

De ziener Van Agt
O, o, o wat was dat een beláchelijke oproep van die malle minister-president. Ik kan me nog goed herinneren hoe in 1977 het gros van progressief Nederland schamperde toen Dries van Agt met zijn idee voor een Ethisch Reveil kwam, dat moest zorgen voor ‘een krachtig herstel van de christelijke normen en waarden in de Nederlandse samenleving’. De man was een ziener, en als zodanig zijn tijd ver vooruit. Dertig jaar later probeert het zwaar gereformeerde regeringstrio Balkenende, Bos en Rouvoet het idee van de katholieke oud-premier krampachtig handen en voeten te geven. Hard nodig. Want degenen die Van Agt destijds uitlachten waren wel dezelfden die geloofden in een maakbare samenleving, die geloofden dat geweld en seks op televisie geen slechte invloed op jongeren hadden en dat het in het onderwijs belangrijker was jezelf te kunnen ontplooien dan iets fatsoenlijk te leren. In het huidige tijdsgewricht openen ministers in Nederland ‘geweldloze zones’ (‘O jongens, we moeten even verder gaan want hier mag dit niet….’), is agressie op Nederlandse scholen schering en inslag, en zijn er lieden die serieus opperen kleuters van de blokkendozen af te halen om ze al met conflictsituaties om te leren gaan. Het calvinistische drietal kan onder de Haagse kaasstolp overigens proberen te definiëren welke normen en waarden dan wel doorgegeven moeten worden wat het wil, het gaat voorbij aan een eeuwenoud rijtje dat mijns inziens weinig uitbreiding behoeft: wat is er immers mis met de Tien Geboden?

Van maquette tot realiteit
Het is altijd aardig om een maquette werkelijkheid te zien worden. Al een paar jaar geleden was het ontwerp voor een vernieuwd Theaterplein te bekijken. Soms gaat er na zo’n uitstalling zoveel tijd voorbij dat je je afvraagt of het ooit in de praktijk zal worden gebracht. Maar hier achter de hoek is de boel nu goed aan de gang. Over het plein heen moest een enorme luifel komen, en die begint stilaan serieus vorm te krijgen. Het betreft een ontwerp van Studio Associato Secci uit Milaan.

Rare bezetting
Kuierde daarstraks langs een lagere school in de Louizastraat. Er stond een raam open, waardoor ik kon horen dat in de klas in kwestie iemand jarig was. Haar of zijn (de naam hoorde ik niet goed) klasgenootjes zongen immers uit volle borst Twee violen en een trommel en een fluit. Toen ik de hoek al om was neuriede ik dat nog. Waarop ik me realiseerde wat een eigenaardige bezetting dat eigenlijk is. Zou er ooit iemand een compositie hebben geschreven voor twee violen, een trommel en een fluit?

Maak uw eigen kunstwerk!
Met deze imperativus hoopt de LIDL extra klanten te lokken. Voor een kleine € 175 ben je het mannetje, en kun je volledig uitgerust beginnen met het creëren van je eigen kunstwerk. Let wel: je éigen kunstwerk, niet dat van een ander. Die LIDL toch. Allen derwaarts!

Lantana camasa
Behalve in de gebruikelijke sierperken met de obligate herfstbloemen staat er in de Kruidtuin (in het plat Antwerps zo fraai d’n Botanieken ’Of genoemd) hier om de hoek niet bijster veel natuurlijks meer in bloei. De blaastrekkende boterbloem, en de grote leeuwenbek. Dat is het wel zo’n beetje. Maar óók de lantana camasa. Wat is dat toch een charmant lid van de ijzerhardfamilie. Moet je die bloeiwijze zien, en die kleurtjes….

Zoek de fout
Ik ben al van jongs af verslingerd aan de avonturen van de (al eerder in deze Gemengde Berichten ter sprake gekomen) striphelden Blake en Mortimer. Mijn goede vriend Ad Verbraak evenzeer. Het is dan ook vreemd dat we decennia lang (weliswaar niet voortdurend, maar toch met enige regelmaat) S.O.S. Meteoren savoureerden zonder te zien welke fout auteur Edgar P. Jacobs in 1959 bij het tekenen van dit album maakte. Ad attendeert me er pas nu op dat onze geniale wetenschapper-held Philip Mortimer ook wel eens een blunder begaat. Dat bewijst bijgaand plaatje, waarop hij te gast is bij zijn collega professor Labrousse. Volgens Ad zijn er – en ik volg hem – twee mogelijkheden: ofwel heeft hij net een slokje genomen, ofwel gaat hij een slokje nemen. Echter: beide zijn fysiek onmogelijk met pijp in de mond!

De kunst van het oorlogvoeren
Het is dit jaar 175 jaar geleden dat Vom Krieg verscheen, de studie die de Pruisische generaal Karl von Clausewitz wijdde aan de oorlogvoering. Het boek veranderde de theorie daarvan radicaal. Toch vraag je je af of er in militaire kringen überhaupt wel gelézen wordt. Zo’n vier decennia na de publicatie van Vom Krieg mocht immers sir Douglas Haig nog met de zegen van Londen zijn naam in de geschiedenisboeken kerven als de slechtste maarschalk aller tijden. En zie eens hoe het machtigste leger ter wereld (jaren na de Mission Accomplished-reclamespot) het land tussen Eufraat en Tigris maar niet in bedwang kan houden. Misschien hadden de Engelsen en Amerikanen er verstandig aan gedaan De kunst van het oorlogvoeren van Sun Tzu te bestuderen. Daarvan is nu een nieuwe, mooi geïllustreerde, editie uit die werd geredigeerd door Samuel B. Griffith (Librero, ISBN-13 978 90 5764 753 6). Sun Tzu was een Chinees veldheer in de 4de eeuw voor Christus. Hij won talloze veldslagen, en bedacht tactieken die eeuwenlang werden aangewend. Het boek staat vol prikkelende theses. “Al wordt mijn vijand beschermd door hoge muren en diepe grachten, als ik wil vechten kan hij niet anders dan de strijd met mij aangaan, want ik val aan wat hij moet redden,” is er zo een. Is ook nu nog waar: “Weten hoe je moet overwinnen hoeft niet te betekenen dat je ook overwint.” Ook “Als u veldslagen wint en uw doeleinden bereikt maar deze prestaties niet weet te benutten, is dat rampspoedig en ‘verspillend oponthoud’”, vertrouwde hij dik 2400 jaar geleden aan het perkament toe. Het klinkt nog hoogst actueel.

Phaalangst & Sokofouders
Als kleine jongen verbaasde het me dat je Philips mocht uitspreken als Filips en Sint-Joseph als Sint-Jozef, maar ophaalbrug niet als ofaalbrug en stripheld niet als strifeld. Uit die verbazing is een ongevaarlijke en voorts overigens nutteloze aberratie ontsproten: ik kan geen woord met daarin ph zien zonder die onmiddellijk als een f uit te spreken. Een en andere leverde reeds een aanzienlijke collectie op. Onder de hyperlink Sokofouders op www.bertbevers.com vind je Phaalangst & Sokofouders, mijn verzameling woorden waarin de ph ook uitgesproken zou moeten mogen worden als een f. Ik denk dat ik ze allemaal wel zo’n beetje heb. Het zijn er 280. Soms maakt mijn hart een vreugdesprongetje. Zoals toen ik in de (overigens bijzonder lezenswaardige en van liefde voor woorden getuigende) bundel Met de plezierboot mee van Mark Van Tongele in het gedicht Nou denk jij: Natuurlijk, die vent is gek in regel 5 stuitte op het woord sleephopperzuiger. Maar zelfs dát bleek ik reeds te hebben….

Silvester luisterde naar Constantijn
Officieel mag je er niet meer in geloven. Maar ik lees in Johannes 1:29-30 (“Na mij komt een man, die mij is voorafgegaan; want hij bestond eerder dan ik”) nog steeds een verwijzing naar reïncarnatie. Van de meeste Oosterse religies maakt het geloof in reïncarnatie integraal deel uit, maar hier moest het weg worden gemasseerd. Want oorspronkelijk maakte het geloof in reïncarnatie óók van het christendom onderdeel uit. Het werd namelijk pas bij het Concilie van Nicea, in 325, verboden te geloven in vorige en volgende levens (alsof die daarmee zouden verdwijnen, maar alla). Wat echter minder bekend is, is het gegeven dat het niet uit theologische maar uit persoonlijke motieven werd geschrapt. Niet de paus (Silvester I, hij is heilig) of een van zijn kardinalen, lag aan de beslissing ten grondslag maar de keizer: Constantijn kon zich namelijk niet vinden in de gedachte dat hij misschien de reïncarnatie van een slaaf was, of in een volgend leven zelf slaaf zou zijn….

Adrienne Steyaert
Tijdens een van onze snuffeltochten tussen bric-à-brac vond Geertje een beeldschoon schilderijtje van ene Adrienne Steyaert. Het prijkt reeds in onze living, en we kunnen ons nu al niet meer voorstellen dat het er niet altijd heeft gehangen. Het is een stilleven met klaprozen, olie op hout. Waarschijnlijk noemde ze het zelf Nature mort aux coquelicots, want het enige andere van haar bekende werk is óók een stilleven, getiteld Nature mort aux raisins. Dat maakte ze in 1910. Voorts konden we alleen vinden dat ze van 1914 tot 1922 in het Verenigd Koninkrijk te boek stond als Belgian agent. Al zo vrij geweest om dichter Wouter Steyaert (U begrijpt waarom) te vragen of zij wellicht familie van hem was, maar dat bleek niet het geval. Achterop het schilderij zit een zelfklever van Glazenmakers en Inlijsters Georges Jagers & Zoon die gevestigd waren aan Moonsstraat 6 in Antwerpen, maar daarvan is geen spoor meer te vinden. Wij houden ons van harte aanbevolen voor meer informatie over Adrienne Steyaert.

Opkomstplicht of stemrecht?
Nu heeft Nederland ondertussen in de gaten dat het maar beter niet zo’n grote mond kan hebben inzake morele kwesties, maar er is een tijd geweest dat er driftig met het domineesvingertje werd gezwaaid wanneer er elders iets gebeurde dat in de ogen van de calvinistische goegemeente niet deugde. De eerste winst van het Vlaams Blok bijvoorbeeld. Oeioeioeioeioei, wat moesten die bruine zuiderburen zich schamen. Zoiets zou in Nederland (waar Pim Fortuyn, Geert Wilders en Rita Verdonk toch al politiek actief waren) absoluut niet mogelijk zijn. Dat was de teneur van de boven-Moerdijkse politiek-correcte pers, die je niet hoorde over de schrikbarende lage opkomst bij de eigen verkiezingen en volledig voorbijging aan het feit dat er tot nader order in België een opkomstplícht is. Waardoor er veel mensen komen stemmen. En je redelijk weet hoe de politieke verhoudingen liggen. Dat het stemrecht de boel scheeftrekt is wel gebleken bij de electorale gezwellen die de laatste jaren plotsklaps de kop opstaken in Nederland. Wie in België in vijftien jaar vier of meer keren niet gaat stemmen, riskeert zijn stemrecht voor tien jaar te verliezen en uitgesloten te worden van benoemingen, promoties of onderscheidingen van de openbare overheid. Overigens willen de liberalen het liefst van de stemplicht af, en schijnen ze van plan te zijn het onderwerp in de regeringsonderhandelingen ter tafel te brengen. Hoe dan ook, bij de verdeling van het politieke landschap blijft er bij een lage(re) opkomst een hoop onzichtbaar. Dat bevestigde prof. dr. Bart Maddens van de Katholieke Universiteit Leuven al in bijgaand artikel, dat ik een kleine vijf jaar geleden schreef.

Waarvan akte
Zeer smakelijk gegeten in Kroatisch Restaurant Lanterna in de Kasteelpleinstraat. Geertje met een rijk gevulde visschotel, ik met een kloeke met kaas gevulde tournedos. Er behalve culinair ook modehistorisch en zelfs lexicografisch iets opgestoken: de herendas, de cravate, zoals wij die kennen komt uit het land met fraaigenaamde steden als Dubrovnik, Split en Zagreb. Cravate komt dan ook van Cravate, het Franse woord voor Kroaat. Een cravate betekent dus ‘zoals door een Kroaat gedragen’.

Poëzie in de zon
Poëzie in de openlucht. Die verdient mooi weer. Het was gisteren een prachtige nazomerdag, hetgeen goed uitkwam. Ook in Zwolle, waar poëzie centraal stond op het plantsoen aan de Wilhelminasingel, in de schaduw van die majestueuze Sassenpoort. Ik las er voor uit mijn bundel Uit de herinneringen van een souffleur. Het leek wel juli.

De raadselen van de achternamen

Zitten bladeren in Het raadsel van Atlantis, een van de betere avonturen van Blake en Mortimer. Knap getekend. Vandaag viel me wel voor het eerst iets raars op. Blake, wat is er? vraagt Philip Mortimer op zeker moment. En wat later roept Francis Blake Mortimer! Help! Dat is toch eigenlijk niet logisch tussen twee kameraden? Francis Blake en Philip Mortimer zijn al jarenlang boezemvrienden, delen zelfs een appartement in hartje Londen, en beleefden gezamenlijk verschillende heftige avonturen. Houd vast, Blake! Dat klinkt toch merkwaardig? Of Zonder jou ware ik beslist verdronken, Mortimer. Als je elkaar zo goed kent dan gebruik je toch elkaars vóórnaam? Houd vast, Francis! En Zonder jou ware ik beslist verdronken, Philip. Of zouden ze aan tafel vragen Wil je de boter eens doorgeven, Blake? Of Zeg Mortimer, smaakt jou de leverpastei ook zo goed? Tot hiertoe een bisnummer, want dit bericht postte ik eerder op 20 juli. Mijn zwager Chris opperde naar aanleiding ervan dat een en ander zou komen omdat het militairen betreft. Blake is weliswaar kapitein (zou hij ondertussen niet eens bevorderd moeten worden trouwens?), maar Mortimer is wetenschapper, natuurkundige meer bepaald. Ondertussen is het mijn goede vriend Ad Verbraak opgevallen dat mijn bezwaren ter redactie blijkbaar sedert geruime tijd bekend waren. Ten bewijze stuurde hij een scan mee uit de editie die hij in de kast heeft....

Benjamin Demeyere is geweldig
Met Benjamin Demeyere en zijn werk maakte ik drie jaar geleden voor het eerst kennis in de onvolprezen Antwerpse Galerie De Zwarte Panter. Daar was toen Benjamins tentoonstelling Neige te zien. Met zóveel sneeuwvlokken dat een kat er haar jongen niet tussen terug zou vinden. Het was een uitermate aangename gewaarwording om Neige te ondergaan. Deze wonderlijke kunstenaar prikkelt je fantasie langs alle kanten. Hij kan schilderen, heel erg goed tekenen en hij maakt op een liefdevolle manier gebruik van anonieme oude foto’s. Bovendien maakt hij filmpjes. Ook bij eerdere en latere exposities als La pêche à la baleine en L’Homme bijna invisible. Ga eens naar zijn www.benjamindemeyere.be, al is het alleen maar om in de gaten te houden wanneer er een nieuwe uitstalling van zijn geweldige werk op de rol staat. Want een bezoek daaraan is verplichte kost!

Hema met een verleden
Zelden een contrastrijker nering gezien dan de Hema in de oudste stad van België, Tongeren. Een hypermodern warenhuis op architectonisch verantwoorde wijze geïntegreerd in een van oorsprong middeleeuws pand. De gebintes en oude houten trappen zijn in het interieur gehandhaafd. Tongeren is sowieso een prachtig stadje, met alleen al aan de Maastrichterstraat een werkelijk verbijsterend aantal patissiers. Het achterland moet wel voor het grootste deel uit zoetbekskes bestaan….

Biggles Gets A Website

Alvorens hij succesvol Ethel The Aardvark Goes Quantity Surveying van een plank kan pakken moet boekhandelaar John Cleese in The Bookshop Sketch (te vinden op The Contractual Obligation Album van Monty Python’s Flying Circus) bekennen dat een van de boeken die hij niét in huis heeft Biggles Combs His Hair is. Die fictieve titel is me daardoor eigenlijk het meest bekend, want ik geloof niet dat ik ooit een van de belevenissen van de Britse avonturier-piloot las. Ik heb nooit iets met ’s mans avonturen gehad. Maar dat belet me niet om uitermate veel sympathie voor de echte liefhebber te koesteren die alle omslagen verzamelde, én inzichtelijk online zette. Via ’t Vliegend Eiland kwam ik op deze beeldschone webstek terecht:

http://www.biggles.info/

A Salty Dog
En dan moet ik naar aanleiding van het eervorige bericht natuurlijk ook weer denken aan A Salty Dog, nog zo’n prachtnummer van Procol Harum. In 1969 is mijn haar al langer. Er is zelfs reeds het begin van een snor, van waaronder ik dit uit volle borst mee zing:

‘All hands on deck, we’ve run afloat!’ I heard the captain cry
‘Explore the ship, replace the cook: let no one leave alive!’
Across the straits, around the Horn: how far can sailors fly?

A twisted path, our tortured course, and no one left alive

We sailed for parts unknown to man, where ships come home to die

No lofty peak, nor fortress bold, could match our captain’s eye

Upon the seventh seasick day we made our port of call

A sand so white, and sea so blue, no mortal place at all

We fired the gun, and burnt the mast, and rowed from ship to shore

The captain cried, we sailors wept: our tears were tears of joy

Now many moons and many Junes have passed since we made land

A salty dog, this seaman’s log: your witness my own hand

De slotzin vind ik nog steeds een orgelpunt. Pure poëzie. Voor wie het nummer niet kent, ik zocht het voor u op:

http://www.youtube.com/watch?v=QJVITAVsFVI

De Amerikanen zijn weer eens lekker democratisch bezig
Vooropgesteld dat het niet netjes is om mensen om het leven te brengen, vraagt een zinnig mens zich toch af waar die Yankees het lef vandaan halen om eenzijdig te bepalen dat Turkije zich tijdens de nadagen van het Ottomaanse Rijk schuldig heeft gemaakt aan volkerenmoord. De Turkse president Abdullah Gül heeft een door de buitenlandcommissie van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden aangenomen resolutie vanochtend onaanvaardbaar genoemd:

http://www.tijd.be/nieuws/buitenland/artikel.asp?Id=3271165

Hoe zouden ze in Washington reageren als Turkije, of welk ander groot democratisch land dan ook, eenzijdig een resolutie aan zou nemen waarin wordt vastgelegd dat de Verenigde Staten van Noord-Amerika zich schuldig hebben gemaakt aan genocide? Ik ken zo wel wat mensen in Amerika zélf die het met een dergelijk initiatief misschien best wel eens zouden zijn: Apache, Assiniboin, Arikari, Arapaho, Blackfeet, Cheyenne, Comanche, Crow, Creek, Choctaw, Chickasaw, Cherokee, Caddo, Dakota, Flathead, Goshute, Houma, Hopi, Hidatsa, Iroquois, Illinois, Kootenai, Karankawa, Kickapoo, Lakota, Mandan, Mahican, Massachusett, Metoac, Miami, Mohegan, Nip-Muc, Neutral, Niantic, Nausset, Navajo, Narrangansett, Nakota, Nez Perce, Ojibway, Osage, Potawatomi, Paiute, Pawnee, Shoshone, Sauk ’n Fox, Shawnee, Tonkawa, Ute, Winnebago, Wichita en Zuni bijvoorbeeld….

11 oktober 1967
In een bric-à-brac-winkel een beeldschone rode Britse agenda uit 1967 gevonden. Volledig ongebruikt, alsof 1967 nog beginnen moet. Een diary mét leeslintje. Goh, veertig jaar geleden. Ik ben twaalf. Mijn haar durf ik nog niet echt lang te laten groeien, maar ik draag geen korte broeken meer. Het is druk, want Mariamaand. Als acoliet dien ik ’s morgens om zeven uur de ochtendmis, en twaalf uur later de laudes vespertinae, het lof. Overdag zit ik met graagte kennis op te doen op dat prachtige Rooms-Katholiek Gymnasium Juvenaat Heilig Hart aan de Antwerpsestraatweg 125 in Bergen op Zoom. Daar krijgen we Engels van pater Knirim. Die is zo goed als doof. Er is speciaal voor hem een lokaal gebouwd waarin wij op onze lessenaar allemaal een microfoon hebben, en hij ons via zijn koptelefoon (Een germanisme pater, ik weet het….) kan horen. In zijn vrije tijd fotografeert hij graag. Onderstaande opname van klas 1a is door hem gemaakt. Excerpt From A Teenage Opera (beter bekend als Grocer Jack) van Keith West staat op nummer 1. Het zal zijn enige hit blijven. Ook Homburg van Procol Harum is een populair nummer. Ik moet er geregeld het woordenboek bij pakken, maar mijn kennis van het Engels gaat er door dit soort liedjes met sprongen op vooruit. Your multilingual business friend / Has packed her bags and fled / Leaving only ash-filled ashtrays /And the lipsticked unmade bed is echt wel iets moeilijker dan de tekst van Waarom heb jij mij laten staan van De Heikrekels. Volgens mij is het in dit door commerciële belangen beheerst tijdsgewricht niet meer mogelijk om een nummer 1-hit te scoren met een refrein als dat van Homburg: Your trouser cuffs are dirty / And your shoes are laced up wrong / You’d better take off your homburg / cos your overcoat is too long. Om kort te gaan: móóie lege agenda. 11 oktober 2007 is het ondertussen. Ik ben nu een jaar ouder dan mijn vader veertig jaar geleden was.

Het is gedaan met de zomer
Als ik de zaakvoerder van de Rubens Inn was zou ik me toch stilletjes aan beginnen af te vragen of het nog wel de inspanningen waard is om het terras zo deftig op te stellen….

Romilar
Taal is niet altijd logisch, ik weet dat best. Maar soms knarsen de semantische raderen wel érg fors. Dat bedacht ik toen ik vanmorgen bij onze apotheek een hoestdrankje ging halen. Kijk: een slaappil. Dát is duidelijk. Een pil om te slapen. Maar ik wil geen drankje om van te gaan hoesten, ik wil juist van die hoest áf. Hetzelfde geldt voor het woord hoofdpijnpoeder. Zouden er mensen zijn die zin hebben in hoofdpijn, en daartoe een hulpmiddeltje gebruiken? Voor alle duidelijkheid: de Romilar wérkt wel….

Of wat te denken van het spookdiertje....?

Wacht eens eventjes
“Jagende katten vertrouwen meer op hun ogen dan op hun neus. In vergelijking met hun grootte heeft geen enkel dier grotere ogen.” Ik ben dol op dergelijk faits divers, maar of ze altijd kloppen is een tweede. Ik vertelde op basis van onderstaande illustratie tussen neus en lippen door tegen Geertje en Danny dat poezen verhoudingsgewijs de grootste ogen hebben, waarop onmiddellijk “Hoho” werd geopperd….En inderdaad kunnen we ons afvragen of de omschrijving niet óók of misschien wel het meest van toepassing is op de Loris lydekkerianus grandis, de slanke lori….

Tweet! Tweet!
Een van mijn lievelingsfilms is Menschen am Sonntag, uit 1930. In 1929 gedraaid door jonge cineasten die later het Derde Rijk zouden ontvluchtten en het allemaal op eigen naam zouden maken. De regie was in handen van Curt en Robert Siodmak (die later voor spektakels als The Crimson Parate tekende – hij werkte vaak met Burt Lancaster), Edgar G. Ulmer en Fred Zinnemann (denk aan klassiekers als From Here To Eternity, A Man For All Seasons en The Day Of The Jackal). Voeg daarbij dat het scenario mee werd geschreven door niemand minder dan Billy (Double Indemnity, Sunset Boulevard, Some Like It Hot) Wilder en je weet dat hier talent in het kwadraat bezig was. In Menschen am Sonntag spelen alleen maar amateurs. Het meest fascinerend vind ik de documentaire aanpak, de beelden van het alledaagse Berlijn uit de Weimarrepubliek, uit de laatste zomer van voor de grote beurskrach. De NSDAP bestond al, en mijn vader was ergens in Vlissingen aan het kanoën. Toen ik de film bij de slotscène op stop zette viel me voor het eerst de reclame op achter het blonde meisje dat een van de hoofdrollen speelt. Ze werkt in Electrola, een grammofoonplatenwinkel. In de etalage achter haar een vrolijk lachend gezicht dat een Schallplatte met een Neue Schlager aankondigt: I Lift Up My Finger And Say Tweet! Tweet! Geen idéé hebbend of dat echt bestaan heeft (Menschen am Sonntag is een van laatste stomme films) even een bezoekje aan YouTube gebracht en wéér overdonderd geraakt door de onbeschrijflijke rijkdom van het internet: YouTube hééft I Lift Up My Finger And Say Tweet! Tweet! (om platen met dergelijke titels te vinden schuimden de mannen van The Bonzo Dog Doo Dah Band vlooienmarkten af!) in de aanbieding! Het is van Herman Darewski & His Famous Melody Band:

http://www.youtube.com/watch?v=3FGq4KEh3Ik

Fraaie herdruk van Das Narrenschiff
Tot de komst van Goethe was, uiteraard op de Bijbel na, Das Narrenschiff van Sebastian Brant (1458-1521) het meest succesvolle Duitstalige boek. Brants satirische blik op zijn tijd en tijdgenoten was een doorslaand succes. Toen het in 1494 in Basel (overigens – hetgeen indertijd zeer ongebruikelijk was – éérst in het Hoogduits, Das Narrenschiff, en pas daarna in het Latijn, Stultifera Navis) voor het eerst verscheen werd Brant zelfs met Homerus vergeleken. Dat is al te veel eer, maar dankzij Das Narrenschiff mag hij zeker worden vergeleken met andere auteurs die mens en wereld hekelden als Dante (al is die als dichter van groter belang) en Erasmus. Uitgeverij Damon in Budel bracht onlangs een liefdevol vervaardigde herdruk van Das Narrenschiff uit, in een vertaling van Dr. E. Vandervoort. Het Narrenschip steekt samen met de bijzonder fraai in facsimile gedrukte oorspronkelijke versie in een cassette (ISBN 978 90 5573 802 1). Wie hemel, aarde en zee uittestte, / Tot lust en pret en wijsheid restten, / Weert narren daarbij, dat is ’t beste. De klassieker is ruimhartig geïllustreerd met de oorspronkelijke gravures. En die zijn van de hand van niemand minder dan de grote meester Albrecht Dürer (1471-1528). Een mooie uitgave.

Nostalgia
Ik behoor tot de allengs slinkende volksgroep der rijbewijslozen. In de dertiger jaren van de vorige eeuw echter zou ik er misschien toch eens over hebben nagedacht zulk een vaardigheidsdiploma te behalen, enkel en alleen al omdat de auto’s destijds zo fraai waren. Vond een tweetalig setje cartes vues glacees / glanzende zichtkaarten van de Tunnels sous l’Escaut Anvers / Tunnels onder de Schelde Antwerpen met onder meer een opname van de zogenaamde Konijnenpijp aan de Ankerrui. De omgeving is feitelijk amper veranderd, maar de voertuigen waren toen een lust voor het oog. De voetgangerstunnel tussen Linkeroever en Sint-Jansvliet is eigenlijk evenmin van aanzicht gewijzigd….

Kroonprinsen met hoofdpijn
De koninklijke huizen hebben het maar zwaar te verduren. Koning Albert lijkt nog het best te begrijpen dat hij maar beter niet buiten de lijntjes kleurt, maar kroonprinsen als Willem-Alexander en Filip/Philippe worden door eigenlijk niemand ernstig genomen. Alex weet de aandacht redelijk afgeleid door Maxima, die er niet alleen leuk uitziet maar ook binnen een mum uitstekend Nederlands sprak. Dat lukt hier na Fabiola en Paola zelfs Mathilde niet. Flink vaak zwanger worden, dat kunnen ze als de beste. En daar werden ze natuurlijk ook voor ingehuurd. Maar soit: voor een rechtgeaarde republikein is het leuk om te merken dat de jongere generatie creatief aan de slag gaat met deze monarchistische reuzen op lemen voeten. Is de beeldmanipulatie met W-A nog braafjes, dan laten studenten webdesign het er goed op lijken dat het Koninklijk Paleis in Brussel wordt opgeblazen:
http://www.youtube.com/carovander

Bergen op Zoom
Lang geleden is het niet dat onder de dikke boom aan het Gouvernementsplein in geboortestad Bergen op Zoom mijn gedicht Dikke boom werd onthuld. Vijf jaar, bijna zes. Maar als je kijkt naar de politieke vluchtigheid dan lijkt het veel langer geleden. Van de mensen op bijgaande videostill van de onthulling is bijna niemand meer actief in de functie die hij op dat ogenblik uitoefende. Stefan Vermeulen is geen wethouder meer en wat wel weet ik niet, burgemeester Peter van der Velden is nog wel burgemeester maar niet meer van Bergen op Zoom maar van Breda, Prins Wannes II Bas van Oevelen is geen ’òòg’eid meer maar bobo in de Stichting Vastenavend, ik schrijf nog gedichten, wethouder Giel Jansen is geen wethouder meer maar burgemeester van Cromstrijen, wethouder Piet van den Kieboom is geen wethouder meer en wat wel weet ik niet en gemeentesecretaris Peter Thomassen is met pensioen. Wat ons zonder twijfel allemaal zal overleven is het gedicht, want in roestvrij staal. Vanmorgen vroeg belde mijn broer Peter me vanuit Middelburg, waar hij me zojuist was tegengekomen in De Volkskrant. Columnist Martin Bril schetst een aardige impressie van het Jubelstadje aan de Schelde. Plataan en gedicht waren hem ook opgevallen (al moet het natuurlijk zijn van den domme):

http://www.martinbril.nl/archief/2007/10/bergen_op_zoom.html

Van harte, Jorge
Vandaag is Jorge Valdano jarig. Hij wordt 52. In de finale van het WK voetbal van 1986 scoorde hij zeer fraai. Dat doelpunt is in deze link te zien. En er staat nog veel meer moois op, want Valdano’s kapitein was de Beste Voetballer Aller Tijden. Tegenwoordig een beetje een mafketel, maar da’s wellicht niet zo vreemd omdat hij toentertijd ook al onnavolgbaar was:
http://www.youtube.com/watch?v=413Jp1zYsEs

Goed nieuws
Het wordt wel eens vergeten, maar een van dé historische blunders van de vorige eeuw was de toelating van het Verenigd Koninkrijk tot de Europese Unie (toen nog EEG). Wat je van de man ook mocht vinden, Charles de Gaulle had gróót gelijk om de Britten te weren. Hij was nog niet overleden of Pompidou zette de deur open. Londen gaf en geeft geen ziér om de Europese gedachte. Het is ze daar slechts om de centen begonnen (al doen ze met de € natuurlijk weer niet mee – daar gaan ze nog spijt van krijgen), verder zijn ze alleen lid om zoveel mogelijk spaken in de wielen van een politiek doeltreffend Brussel te kunnen steken. Een vijfde colonne aan het handje van Washington. Niet meer, en niet minder. En nu Londen ook Warschau aan het opstoken is, wordt het sommige mensen gelukkig te gortig. Gazet van Antwerpen meldt juist: "'De Europese Unie zit met een dilemma. Moet het landen, zoals Groot-Brittannië die de Europese integratie systematisch afremmen, uit de Unie stoten of niet?' Dat verklaarde Etienne Davignon op de studiedag van Friends of Europe in het Egmontpaleis te Brussel. Daarmee repliceerde Davignon op een bedenking van de groene europarlementariër Daniel Cohn-Bendit dat de huidige situatie met het VK en Polen onhoudbaar is." Misschien moet er voor beide landen aan gepriviligieerd partnerschap worden gedacht. Een taboe doorbroken! Voor het eerst wordt er openlijk geopperd het Verenigd Koninkrijk (en indien nodig Polen) te royeren….Voorlopig komen deze geluiden ‘slechts’ uit het kleine België (dat ook als eerste openlijk weigerde in Bush’s Irak-gekte mee te stappen), maar réken maar dat ze hier in Berlijn en Parijs een borrel op pakken.