Er mag al eens een mop
Smakelijk gelachen om een grap die mijn zusje me doorstuurde. En kennisgemaakt met de charmante term tsjoepkes. Het perfecte woord in dezen!

Een vrouw uit het Antwerpse staat aan het vuur worst in de pan te bakken.
Zij snijdt de twee uiteinden eraf.
Hare man vraagt: “Schatteke, woroem snaade gaa die tsjoepkes er altaa af?”
De vrouw antwoordt: “Ik weit nie, da moettekik is aon maan moeder vraoge, die doet da oek altaa.”
En ze gaan naar haar moeder.
“Mama,” vraagt ze, “Woroem snaade gaa van die weurst altaa die tsjoepkes der af?”
“Wel schat,” zegt haar moeder, “Da moete we is aon de Bomma vraoge, die deed da oek altaa.”
De dag daarop, iedereen naar de Bomma.
“Bomma?” vragen ze, “ Woroem snaade gaa altaa die tsjoepkes van de worst as gaa staot te bakke?”
“Oooooh, jao...die tsjoepkes....” zegt de Bomma. “Ik weit het nie mier, maor ons Mémé deed da oek altaa, da moete we heur toch is vraoge.”
“Ons Mémé? Die is al honderdentwieje jaor oud!” roept iemand. “We willenet toch weite!”
Iedereen naar ’t rusthuis.
Bij de Mémé in ’t rusthuis aangekomen vragen ze onmiddellijk:
“Mémé, woroem snaade gaa die tsjoepkes altaa van de worst?”
Mémé is een beetje doof.
“WABLIEF?” roept ze.
“Mééééméééé, waaaaaaarrrrrooooommm snaade gaa altaa die tjoepkes van de worst?”
“WATTE?” roept Mémé, “BAKTE GOLLE NOG ALTAA IN DA KLAAN PANNEKE?”

Delphi-Consult
Kwam Bergen op Zoom 2030, uit 2000, weer eens tegen. In dat boek, met als ondertitel Het Delphi-Consult, geeft een aantal daartoe uitgenodigde Bergenaren aan hoe het volgens hen over 22 jaar met de stad gesteld zal zijn. Daartussen bestuurders als Louis van de Laar zaliger, Jacques Niederer, Ed Nijpels en Peter van der Velden, bisschop Tiny Muskens, kunstenaars als Hans van Koolwijk en Toine Moerbeek en uw dienaar. Ik sta nog steeds achter mijn toekomstvisie: volgens mij heeft Bergen op Zoom zich in 2030 op zichzelf teruggeplooid en ligt het, zoals nu het kleine Lillo tussen de bedrijvigheid op het industrieterrein, tussen Antwerpen en Rotterdam ingeklemd in één groot havengebied.

Figurant voor ’t Grafzerkje
Van niet veel verenigingen ben ik lid, maar wél van de vzw ’t Grafzerkje. Dat is een club die zich inzet voor het adopteren en restaureren van funerair erfgoed. Jacques Buermans is er de drijvende kracht van. Hij mailde leden van ’t Grafzerkje met de vraag of ze wilden figureren in een kleine reportage van Den Antwerpenaar, die volgende maand op ATV komt. Een cameraman wilde daarvoor wat sfeerbeelden schieten tijdens een ‘excursie’. En daar stonden we dan, toch wel met zijn vijftienen. En Jacques zijn verhalen maar opdissen. En wij maar geboeid luisteren. Leuke ervaring. Modest Van Camp maakte deze foto’s.
www.grafzerkje.be

Elke lepel helpt!
Al bladerend door een oude jaargang, die van 1931, van De Stad Antwerpen – ’n Weekblad voor Vlaanderen, was er toen ik een bladzijde omsloeg en de blik wendde naar de keuken waar ik een koffietje ging maken een katern van de krant op verzeild geraakt. Toen ik weer keek zag ik alleen de bovenste helft van een advertentie waarin Akker’s Abdijsiroop wordt aangeraden: “Elke lepel helpt om uw ontstoken keel te verzachten en de afmattende hoestprikkel weg te nemen.” ‘Redder der longen’. Te gebruiken bij bronchiet, kinkhoest en valling. Duidelijk. Maar als je alléén die koddige tekening met de mededeling Elke lepel helpt! ziet heeft dat toch iets bijzonder bevreemdends….

Ozewiezewoze betekent iets
Steek iets aardigs op omtrent het alom bekende liedje Oze wieze woze. Elsevier meldt dat Oze wieze woze / wieze walla / kristalla kristoze / wieze woze wieze / wies wies wies wies iets betékent! Volgens de Antilliaanse schrijver Frank Martinus Arion komt het van een Creoolse taal die Afrikaanse slaven meenamen naar de Antillen. Wie de tekst leest als fonetisch Portugees-Creools zegt Vandaag is het kind gelukkig / Is het kind gered / Gedoopt / Is het / Dit kind is gelukkig / Dit kind, kinderen, kinderen, kinderen. Nooit geweten.

Bezoek van de webmeester
Veelal gebeuren de aanpassingen via mailverkeer, maar zo af en toe krijg ik Wesley Kees op bezoek. Vroeger vooral in zijn hoedanigheid van neefje (hij is mijn petekind), tegenwoordig in die van neef (want kop groter) en webmeester. Wat hij allemaal met een computer kan zal ik nimmer meer leren. Hij heeft mijn website weer helemaal naar tevredenheid bijgewerkt: www.bertbevers.com

Het gaat goed met de bevers
Nou lees ik toch dagelijks een paar papieren en nog veel meer virtuele kranten maar het nieuws dat het in België goed gaat met de bevers, een natuurlijk slechts toe te juichen heuglijk gegeven, moest ik in het Engels tegenkomen. In Flanders Today, dat wel.

Wachten op de tram
Om redenen die mij onbekend zijn en die dat naar alle waarschijnlijkheid ook wel zullen blijven heeft De Lijn een tijdelijke halte voor de trams 7 en 8 bij ons aan de overkant geïnstalleerd. Normaliter zie je weinig mensen aan die kant van de Nationale Bank maar nu zie ik er elke keer als ik naar buiten kijk wel iemand staan. Leuker om te beschouwen dan veel televisie.

Talig sporen
In dit drietalige land hebben ook de spoorwegen de zaken goed dichtgetimmerd. De NMBS draagt er zorg voor dat in de eentalige gebieden de aankondigingen uitsluitend gebeuren in de taal van het gebied (Nederlands in Vlaanderen, Frans in Wallonië, Duits in de Oostkantons). In het tweetalige Brussel moeten het Nederlands en Frans op gelijke basis worden gebruikt. In Brussel-Noord vinden de aankondigingen eerst in het Nederlands en dan in het Frans plaats, in Brussel-Zuid geldt het omgekeerde. En wat doen ze dan met Brussel-Centraal? Daar wordt er afgewisseld: in de pare jaren krijgt het Nederlands voorrang, in de onpare het Frans. Valt me nog mee dat er aan Franstalige kant nog niet geklaagd is dat daarmee Vlaanderen in het voordeel is omdat er langer Nederlands wordt gesproken vermits schrikkeljaren altijd paar zijn...

Lex Brand niet oblong
Blader wat door oude fotoalbums. Een foto uit 1955. Pa houdt me stevig vast, ik doe net of ik al kan staan. Op de achtergrond het alkoofje waarin ik later als jongetje graag snuffelde. Er stonden en lagen allerhande interessante dingen: een beeld van Antonius van Padua, ingebonden jaargangen van de Eva en de Katholieke Illustratie en een piepklein zwartwit stripalbumpje (zo’n oblong boekje) waarin ene Lex Brand ergens in Midden-Amerika bij een offerritueel van een oerwoudstam terechtkomt. Voor de grap eens gegoogeld of er iets over die Lex Brand te vinden is. Nou en of! Er zijn vele verzamelaars van diens avonturen. Het merkwaardige is dat die albumpjes helemaal niet oblong waren, zoals ik me tot nu toe herinnerde. Dat zullen dan andere beeldverhalen zijn geweest. Vanaf 1945 verschenen er van de hand van Ben Abas in totaal 45 Lex Brand-avonturen. Het vlammende woud, dat aangekondigd werd als deel 23 van de tweede serie, is nooit verschenen. Tempelstad klinkt het meest naar het ene avontuur dat ik ooit las, maar dat kan niet want dat speelde zich in Midden-Amerika af en op de omslag van Tempelstad prijkt een olifant en in de Nieuwe Wereld komen geen olifanten voor. Waarschijnlijk was het dan nummer 19, De Groene Hel, of nummer 20, Inca. De boekjes kostten 35 cent. Zou er best eens eentje willen lezen.

Grunninge
Deze zomer verschijnt Uit het Noorden waait de muze aan, een bloemlezing met gedichten over Groningen. Die werd samengesteld door Hannie Rouweler, en wordt op de markt gebracht door Uitgeverij Passage. Er komt werk in van onder meer Chrétien Breukers, Frans August Brocatus, Tsead Bruinja, Frans Budé, Remco Ekkers, Albert Hagenaars, Rozalie Hirs, Gerrit Krol, Hanz Mirck, Y. Né, Wim van Til, Driek van Wissen en uw dienaar. Ik schreef er een gedicht voor over Dick Dirk Nanninga, de bonkige kopsterke midvoor die jarenlang trefzeker was in de eredivisie. Deze geboren Groninger speelde zelf nooit voor een club uit Grunninge, maar is tot nader order samen met Johan Neeskens wel de enige Nederlander die een doelpunt wist te maken in een WK-finale (in zijn geval die van 1978, tegen Argentinië). Nu reeds te bestellen:
http://www.uitgeverijpassage.nl/content/view/178/54/

Eindelijk lente
Vandaag voor het eerst de ramen van de living open kunnen schuiven om een koffietje te drinken op ons eigen terrasje. Eindelijk lente. In een aangenaam zonnetje is het er heerlijk toeven. Naar het schijnt blijft het vanaf nu plezierig weer.

Even naar het vogeltje kijken
De schoonheid van de passer domesticus, de huismus, kan niet genoeg benadrukt worden. Veel te veel mensen gaan voorbij aan de pracht van dit sympathieke diertje. Kijk nou toch eens hoe pienter dit exemplaar mijn lens beziet.

Klinkerleggen
Wie ervaring heeft met het leggen van klinkers kan onmiddellijk aan de slag, zo meldt een wervend biljet in de etalage van een interimbureau hier aan de Frankrijklei. Voor alle zekerheid toch maar even dit: het gaat hier om het leggen van klinkers in betekenis 2 die de Van Dale geeft, hardgebakken steen, en niet om nummer 3, teken dat een vocaal representeert.

Korenmarkt geeft stuk verleden bloot
Het aardige van oude steden is dat er zoveel geschiedenis in de grond zit. Wanneer je in Almere of Eindhoven gaat spitten levert dat weinig interessants op, maar in pak ’m beet Bergen op Zoom of Antwerpen hoef je maar een paar meter te verzetten of je stuit op iets aardigs. En Gent is natuurlijk helemaal zo’n stad. Op de hoek van de Korenmarkt en Klein Turkije zijn archeologen gestuit op de restanten van de oude kerkhofmuur van de Sint-Niklaaskerk.

Familie in Oostende
Op 6 augustus vorig jaar (na te kijken in het archief hiernaast) postte ik foto’s van een aantal kerken die stilistisch nauw verwant zijn aan onze Sint-Joriskerk hier aan het Mechelseplein. De basiliek van Sainte-Clotilde in Parijs, de Cathédrale de Sainte-Marie in Bayonne, de Regensburger Dom en de Dom van Keulen. Maar ik vergat dat Sint-Joris ook in België familie heeft: in dit rijtje hoort natuurlijk ook de dekenale Sint-Petrus-en-Pauluskerk in Oostende!

Scheldeprijs trekt schoon volk
Voor wielerliefhebbers is Vlaanderen een van de mooiste streken om te wonen. De koers is hier echt ongelooflijk populair. Vanmorgen de start van de 96ste editie van de Scheldeprijs bijgewoond. De Grote Markt was echt áfgeladen. Voor de renners is dat ook een belevenis. Die kijken hun ogen uit op de kathedraal, het stadhuis en de gildehuizen. Veel toppers present: Nico Eeckhoudt, Leif Hoste, Servais Knaven, Erik Zabel. Schoon volk. Ook de winnaar van vorig jaar, het sprinttalent Mark Cavendish tekende voor aanwezig. Robbie McEwen is, dat merk je aan de reacties van het publiek, uitermate geliefd. Maar dé held is natuurlijk Tom Boonen. Die wordt echt als een ster onthaald.

De Morgen weet het weer beter
Aardig initiatief hoor van De Morgen, om alle films waaraan Hugo Claus zaliger nagedachtenis heeft meegewerkt voor een zacht prijsje op dvd aan te bieden, maar de krant moet wel zorgvuldig op het Nederlands blijven: Belgiës grootste nog levende literair monument, Hugo Claus, is niet meer. Dat kan natuurlijk niet. Je kunt niet nog levend zijn en er niet meer.

In de Kruidtuin

“Hé kereltje,” groet
ik een mereltje dat graag
de lente vermoedt.

Voorlijke Dikke en Dunne
Mijn zusje attendeert me erop hoe voorlijk Stan Laurel en Oliver Hardy op muzikaal vlak eigenlijk wel niet waren:

http://nl.youtube.com:80/watch?v=0dzKcGC-sfc

Oase in hartje stad
De Koninklijke Maatschappij voor Dierkunde Antwerpen heeft geweldige tuinlieden in dienst. De Zoo is weer helemaal klaar voor de zomer: de plantsoenen zien er schitterend uit. Er is onder meer een waterorgelpartij aangelegd. Maar de aardigste verrassing is wel het bosje palmen. Het gebouw hoog op de achtergrond is het Centraal Station. Om maar aan te geven dat deze foto echt in Vlaanderen is gemaakt. Want je waant je zo in een oase in Mesopotamië, of in de Nijldelta….

Markten onder de luifel
Als ík politicus was en afhankelijk van bouwheren en aannemers zou ik bij de aankondiging van grote projecten altijd minimaal twee jaar optellen bij de beloofde termijn van oplevering. Want áltijd is er wel een archeologische vondst, bestuurlijke verwikkeling, faillissement of technische hapering om voor vertraging te zorgen. Hou daar gewoon rékening mee en maak de mensen wijs dat de klus de afgesproken periode plus twee jaar gaat duren. Dan kunnen ze wel even mopperen dat het zo lang gaat duren, maar als het wél op tijd klaar is of met een beetje vertraging dan kun je het mooie weer spelen! Hier om de hoek bij ons zouden de handelaren van de vreemdelingen- en Vogelenmarkt een tijdje geleden al zaken hebben mogen doen onder de splinternieuwe reuzenluifel op het Theaterplein, maar de aanleg van de vloer was niet op tijd klaar….Zucht. Zuchten. Maar dit weekeinde is het dan, eindelijk, zo ver: markten onder de luifel.

Kroatische komkommer
Eigenaardig boodschappenlijstje gevonden. Peterseler zal beslist peterselie zijn, maar wat sampilloni, paradasil en fargarepa zijn? Geen idéé. Een merkwaardige taal. Enig surfen leert dat het Kroatisch is. Een krastavac is een komkommer, en onze Kroatische vrienden noemen spruitjes klice. Het werkelijk vreemde aan dit lijst vind ik echter die rode paprika. Waarom die ineens in het Nederlands?
www.geefonsheden.blogspot.com

Allemaal gemeen
“Wat je allemaal gemeen hebt, is dat je weet wat het is om iets graag te willen. Wat precies, dat is een andere zaak,” zei mijn Geertje terloops in een gesprek. Ik vind dat eigenlijk wel een heel mooie uitspraak.

Oki en Doki op wacht
Zat ineens weer heel even in de eerste klas van de Pius X-school, waar juffrouw van Boesschoten ons leerde lezen. Wat is het internet toch een wonder: verviel al surfend in jeugdsentiment toen ik ergens Oki en Doki tegenkwam. Dat waren twee matroosjes, en de helden van het eerste boek dat ik zelf kon lezen: Oki en Doki op wacht. De auteur ervan, Henri Arnoldus uit Middelburg, overleed pas zes jaar geleden op 83-jarige leeftijd. Die was dus veertig toen hij mij ‘leerde’ lezen. Ook Pietje Puk was een creatie van hem. Kan me herinneren dat ik ter gelegenheid van mijn Eerste Heilige Communie behalve het Kuifje-avontuur De schat van Scharlaken Rackham ook Pietje Puk als boswachter kreeg. Van wie weet ik niet meer. Arnoldus verzon nog veel meer brave rooms-katholieke reeksjes als Tup en Joep (dat waren aapjes kan ik me herinneren), Pim en Pidoe, Tillie en Tiffie en Pim en Kim. Allemaal met tekeningen van Carol Voges, die zeven jaar terug de laatste adem uitblies op 76-jarige leeftijd. Via Wikipedia leer ik dat er van de boeken met Pietje Puk in Nederland en Vlaanderen niet minder dan 3,5 miljoen exemplaren werden verkocht! Dat boekje van Oki en Doki heb ik niet meer, maar die sensatie van voor het eerst zélf een boek te lezen nemen ze me nooit meer af.

Geletterde Mens
Vandaag een tot snorkrullende tevredenheid stemmende beschouwing van Annmarie Sauer over Lambertus van Sint-Omaars beschrijft de wereld op het literaire e-zine De Geletterde Mens:
http://geletterdemens.blogspot.com/2008/04/lambertus-van-sint-omaars-beschrijft-de.html

Een stevige borrel
Het nieuwe, beeldschoon getekende, album Het heiligdom van Gondwana van Yves Sente en André Juillard bevat weer een ouderwetsch avontuur van Blake & Mortimer. Zelf lezen is de boodschap natuurlijk. Al wel een scenariofoutje ontdekt. Op plaatje 2 van bladzijde 11 kondigt een van de hoofdrolspelers aan dat hij zich op zijn studeerkamer een gin in gaat schenken. Zorgvuldige bestudering en herlezing levert ook volgens kenner Ad Verbraak geen plausibele verklaring op voor een merkwaardige handeling, want op de fles waaruit hij zich vervolgens een stevige borrel neemt staat toch écht Scotch Whisky….

Opstaan voor niemand
Altijd wanneer in de tram mijn oog erop valt bedenk ik me welk een intrigerende boodschap Opstaan voor iemand misstaat niemand eigenlijk is. Ze is namelijk omkeerbaar zónder haar boodschap te verliezen: Opstaan voor niemand misstaat iemand!

De ene collectie voor de andere
Een heel wat jongere cultuur, die symbolen op de wereld losliet als een zwart-witte muis met grote ronde oren, een eend met petje op en jasje aan maar zonder broek en een gemaskerde vleermuisman, heeft geen boodschap aan al die ouwe rommel. Tijdens de bombardementen op Irak letten de Amerikanen er wel op dat er geen belangrijke olieleidingen werden geraakt, maar op musea sloegen ze geen acht. Tekenaar Gal nam die onbeschaafde attitude destijds al scherp op de hak met bijgaande schrijnende prent….

De bidder van Larsa
Over het oude Babylon gesproken: in mijn bundel Onaangepaste tijden (Zinderend, ISBN 90 76543 09 7) staat het gedicht De bidder van Larsa, dat ik schreef bij het beeld l’Adorant de Larsa in het Louvre:

Welke aanroeping rust daar voor eeuwig
in uw mond van goud, prevelaar uit gindse tijd?

“Bent u daar, Oetoe? Hammoerapi hier. Hoogmoed
weiger ik te kennen, daarvan komt toch slechts kwaad

bloed. Maar soms moet ik wegen wijzen die men
liever mijdt, of de vochtige kant van water. Zegen

als het u belieft mijn worp naar verre oorden.”?
Knieval voor immer, geen woorden voor later.

Verzwijgen wat je niet wilt zeggen is je spiegelen
aan de binnenkant van een masker, trage zege.

Babylon centraal
Het Louvre stelde uit zijn immense collectie de tentoonstelling Babylon samen. Zij maakt duidelijk wat een hoogstaande cultuur er in het land tussen Eufraat en Tigris (Babylon lag in wat nu Irak heet, een kilometer of tachtig ten zuiden zoeken van wat nu Bagdad heet) al twintig eeuwen geleden aan het ontstaan was. Zo is er de Code van Hammurabi te zien, een kolos van basalt waarin de oudst bekende wetgeving ter wereld is gegraveerd in niet minder dan 4000 regels. Die dateert uit de achttiende (!) eeuw voor Christus. Het heldendicht van Gilgamesh, een van de allereerste werken van literaire fictie, ontstond in diezelfde tijd. De cultuur van Babylon liet ook invloed na in de Bijbel. Behalve een maquette daarvan is ook Pieter Bruegels verbeelding van De Toren van Babel te zien. Het is goed dat eens groots wordt uitgepakt met een cultuur die al verfijnd was toen hier nog mannen in berenvellen op zoek waren naar vuur. Een aanrader, die tot en met 2 juni te bezoeken is.

Café Achtervlucht
Geen woordenboek dat het woord kent, maar wat is het móói: achtervlucht. Kwam het in Deurne tegen, waar een café aan de De Berlaimontstraat zo heet. Het moge duidelijk zijn dat ik helemaal niets heb met deze branche, want al blijft mijn Van Dale in gebreke, een zoekopdrachtje in Google maakt duidelijk dat het een term uit de duivensport is. Geertje vermoedde al zoiets. Maar een mooi woord blíjft het!

33ste nummer van Ça Ira verschenen
Ook het jongste nummer, het 33ste alweer, van het kwartaalschrift Ça Ira is weer bijzonder interessant. Henri-Floris Jespers, Luc Neuhuys en Thierry Neuhuys slagen er telkenmale opnieuw in allerhande wetenswaardigheden over dichter Paul Neuhuys (1897-1984) en diens tijdgenoten onder het stof vandaan te toveren. Deze keer veel aandacht voor de Antwerpse schilder Paul Joostens (1889-1960), die bevriend was met Paul van Ostaijen en Floris en Oscar Jespers. Hij maakte interessant werk, zeker in de periode dat hij aan het dadaïsme verwante collages vervaardigde. Op de voorkant van deze Ça Ira prijkt een van Joostens collages uit 1922. Voorts presenteren Jespers en kompanen de correspondentie tussen Neuhuys senior en de Antwerpse auteur Roger Avermaete (1893-1988). Wie meer wil weten kan mailen naar ca.ira@skynet.be.