Verschillen moeten er zijn

Het wereldlijk gezag dient altijd gehoorzaamd te worden. Dat vinden protestanten. Ook als het een wereldlijk gezag is dat in historisch perspectief helemaal niet zo’n fraai blijkt, als het nationaal-socialisme. Hedda van Gennep vroeg zich onlangs in De Groene Amsterdammer af: “Nederland is niet hypocrieter dan andere landen. Maar waarom zijn vanuit Nederland percentueel zoveel meer joden gedeporteerd dan vanuit België of Frankrijk?” Welnu: België heeft dan wel drie officiële landstalen, maar de Duits-, Frans- en Nederlandstaligen zijn nimmer verdeeld geweest op religieus gebied: België is au fond een voor quasi 100% katholiek land. Nederland kent dan wel geen taalgrens, maar wel een religieuze. De Bijbelgordel is nog steeds te blauwdrukken op de frontlijn van de Tachtigjarige Oorlog. De situatie op bijgaande kaart (rood en lila zijn protestants, groen is katholiek) is de facto nog steeds actueel. Katholieken wordt wel eens verweten (vooral met domineesvingertjes, hoezo niet hypocriet?) al dan niet latent antisemitisch te zijn. Des te aardiger is het resultaat van het onderzoek waarop historicus en politicoloog M. Croes en socioloog P. Tammes in Nijmegen afstudeerden: joden die in de Tweede Wereldoorlog onderdoken in gemeenten waar veel katholieken woonden, hadden meer kans te overleven dan joden die in gereformeerde gemeenschappen een schuilplaats zochten. Hun kans op overleving heeft niet samengehangen met het aantal NSB’ers in de gemeente of met de gezindheid van de burgemeester. Dit lijkt me een afdoende antwoord op de vraag van Hedda van Gennep.